Jak księgować faktoring niepełny? Dowiedz się z FaktorOne
Przedsiębiorcy korzystający z faktoringu niepełnego często zastanawiają się, jak ująć go w księgach rachunkowych. Odpowiedź nie jest jednoznaczna, gdyż aby odpowiednio zaksięgować ten rodzaj faktoringu, trzeba odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań. W tym rodzaju usługi – w faktoringu, w którym faktor nie przejmuje na siebie ryzyka niewypłacalności, a faktorant może wejść w regres, nie bez znaczenia jest też fakt, czy należność została zwrócona w terminie, czy nie. Przeczytaj i dowiedz się więcej.
Jak ująć faktoring niepełny w bilansie?
Najpierw rozstrzygnąć należy, czy wierzytelność po przelaniu jej na Faktoranta powinna być ewidencjonowana w księgach rachunkowych Faktoranta czy też nie?
Ważne jest zatem pozyskanie odpowiedzi na pytania: czy wygasły prawa Faktoranta do środków pieniężnych, czy Faktorant przekazał Faktorowi ryzyko i korzyści, czy też zachował całe ryzyko i korzyści? Oraz czy Faktorant zachowuje kontrolę nad sprzedaną wierzytelnością czy też nie?
Jeśli przedsiębiorstwo (Faktorant) nie przeniosło wszystkich praw i całego ryzyka na Faktora, ani nie zatrzymało wszystkich praw i całego ryzyka, to należy zważyć, czy zachowało kontrolę nad wierzytelnością. Jeśli ma kontrolę nad wierzytelnością, to pozostawia wierzytelność w swoich księgach; jeśli Faktorant utracił kontrolę, to wyksięgowuje wierzytelność z bilansu. Zgodnie z MSR 39 Faktorant usuwa przelaną wierzytelność ze swoich ksiąg wówczas, gdy:
- Faktorantowi wygasły prawa do środków pieniężnych (występuje zarówno w transakcjach faktoringu wierzytelnościowego pełnego, jak i niepełnego),
- Faktorant przekazał całe ryzyko i całe korzyści związane z wierzytelnością (całe ryzyko jest przekazywane Faktorowi w transakcjach faktoringu pełnego, a wszystkie korzyści zarówno w transakcjach faktoringu pełnego, jak i niepełnego),
- Faktorant utracił kontrolę nad przelaną wierzytelnością (o wierzytelności po zawarciu umowy faktoringowej decyduje Faktor, a nie Faktorant; czyli warunek ten zwykle jest spełniony, chyba że w umowie znajduje się zapis ograniczający prawa Faktora do decydowania o wierzytelności).
Rodzaje transakcji faktoringowych wg kryterium wpływu na strukturę finansowania Faktoranta.
Transakcje faktoringowe ewidencjonowane po aktywnej stronie bilansu.
Faktoring pełny i większość transakcji faktoringu wierzytelnościowego niepełnego znajdują swoje odzwierciedlenie tylko po aktywnej stronie bilansu Faktoranta, gdzie należności w stosunku do nabywców towarów i usług znikają, a w zamian pojawia się gotówka od Faktora. Po stronie pasywnej transakcja ta nie jest uwidoczniona.
Transakcje ewidencjonowane po stronie aktywnej i po stronie pasywnej bilansu (powodują zwiększenie zobowiązań Faktoranta)
Faktoring z regresem (niepełny), jeśli spełnione są warunki pozostawienia przelanych wierzytelności w księgach rachunkowych Faktoranta.
W przypadku faktoringu niepełnego wierzytelności istniejących o pozostawieniu bądź nie wierzytelności w księgach faktoranta decyduje zachowanie kontroli nad wierzytelnością. Jeśli Faktor nie będzie miał kontroli nad wierzytelnością, to wierzytelność mimo przelewu pozostaje w księgach rachunkowych faktoranta. Transakcja ewidencjonowana jest zarówno po stronie aktywów, gdzie wierzytelności pozostają, a obok nich dodatkowo pojawia się gotówka jako zapłata za wierzytelność otrzymaną od Faktora oraz po stronie pasywnej, gdzie pojawiają się zobowiązania wobec Faktora.
Po stronie aktywnej i pasywnej Faktoranta zachodzą zmiany.
Jak księgować faktoring niepełny?
Jeśli jednostka zawarła z Faktorem umowę faktoringu niewłaściwego (niepełnego), to ryzyko niewypłacalności dłużnika nie przechodzi na Faktora. Wówczas spoczywa ono na Faktorancie. W tym przypadku nie wyksięgowuje się wierzytelności z jego ksiąg rachunkowych.
Umowę faktoringu niewłaściwego (niepełnego) w księgach rachunkowych ujmuje się analogicznie do umowy kredytu lub pożyczki. Kwotę otrzymaną od faktora w ramach tzw. pożyczki faktoringowej, która może być pomniejszona o opłatę za świadczoną usługę, można ująć w ewidencji księgowej zapisem:
- Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”,
- Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Faktor).
Wyksięgowanie należności po ich uregulowaniu przez dłużnika
Na podstawie informacji otrzymanych od Faktora o uregulowaniu należności przez dłużnika Faktorant dokonuje wyksięgowania należności z jego konta, zapisem:
- Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Faktor),
- Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” (w analityce: Konto imienne kontrahenta).
W przypadku nieuregulowania należności w terminie…
Może się zdarzyć, że wierzytelność nie zostanie uregulowana przez dłużnika w określonym terminie. Wówczas Faktorant ma obowiązek zwrócić kwotę pożyczki faktoringowej. W księgach rachunkowych zwrot pożyczki można ująć zapisem:
- Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Faktor),
- Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący”.
Źródło: GOFIN
