Rynek finansowania faktur – jak sprzedać fakturę?

Polscy przedsiębiorcy są winni swoim kontrahentom łącznie 9,4 miliarda złotych – tak wynika z danych Krajowego Rejestru Długów[1]. Skąd taka suma? Częstym powodem zadłużania się firm są… ich własne wierzytelności, czyli zatory płatnicze. Wystarczy jeden nierzetelny partner finansowy, który spóźnia się ze spłatą zobowiązań, by zachwiać płynność finansową firm.

Długi nie są jednak jedynym źródłem zaburzenia płynności finansowej firm. Samo oczekiwanie na płatność, nieraz i do kilku tygodni, często nie pozwala wywiązywać się z bieżących zobowiązań. W sytuacji, gdy firma wystawia faktury z odroczonym terminem płatności, skuteczny może okazać się faktor, który zajmie się „nieprzeterminowanymi” płatnościami.

Jak działa faktoring?

Mechanizm działania faktoringu można opisać w następujący sposób: przedsiębiorca (faktorant) sprzedaje fakturę, którą wystawił swojemu klientowi z odroczonym terminem firmie faktoringowej (faktorowi), która niemalże od razu wypłaca temu przedsiębiorcy pieniądze, „rozliczając” w ten sposób fakturę. Dłużnik (klient faktoranta) nie będzie rozliczał się zatem ze sprzedawcą, a z firmą faktoringową. Innymi słowy, jest to zewnętrzne wsparcie dla firmy, która nie chce lub nie może czekać do ostatniego dnia na płatność od kontrahenta. Jeśli faktor bierze na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika, można powiedzieć, że taka forma płatności jest wystarczającym zabezpieczeniem dla firmy i wyeliminuje konieczność prowadzenia przez przedsiębiorcę ewentualnej windykacji.

Co istotne, faktoring może działać w obydwie strony. Nabywcy towarów lub usług, jako strona umowy faktoringowej, mogą scedować swoje zobowiązania na faktora. Faktor w imieniu kupującego płaci sprzedawcy należność widniejącą na fakturze, a z samym nabywcą rozlicza się najpóźniej w dniu płatności faktury. Po co płacić za faktoring, skoro i tak nabywca opłaci fakturę w terminie? W przypadku tzw. faktoringu odwróconego (dłużnego) w grę wchodzi kwestia utrzymania dobrych relacji biznesowych ze sprzedawcą. Przedterminowa spłata zobowiązania utrwali wizerunek nabywcy w oczach sprzedawcy jako rzetelnego kontrahenta.  Często można na tym zyskać także w postaci rabatów zakupowych za terminowe płatności (tzw. skonto). Tego rodzaju wsparcie pozwala także na racjonalne planowanie wydatków oraz zapewnia stały dostęp gotówki.  

Sprzedaż faktur coraz bardziej popularna

Jak wynika z badań, przedsiębiorcy coraz częściej korzystają z usług faktoringowych. Popyt na tego rodzaju pośrednictwo w płatnościach odzwierciedlają dane Głównego Urzędu Statystycznego[2]. W 2018 roku wartość wykupionych przez 57 badanych przez urząd firm wyniosła 269 miliardów złotych. To kwota o ponad 21 procent większa, niż w 2017 roku. W minionym roku z usług faktoringowych ankietowanych firm skorzystało prawie 18 tysięcy podmiotów, o ponad 12 procent więcej rok do roku.

Z danych GUS wynika, że co czwarty klient firm faktoringowych działa w branży handlowej. 22 procent przedsiębiorców korzystających z takich usług działa w przemyśle, 17 procent w transporcie, zaś 15 w branży usługowej.

Rynek faktoringowy jest otwarty. Przedsiębiorcy mogą korzystać z usług faktora zarówno w bankach, jak i w innych firmach. Jak wskazują badania GUS, to te ostatnie mają największy udział w rynku. W grupie 57 zbadanych podmiotów prowadzących w 2018 roku działalność faktoringową było 47 niebankowych przedsiębiorstw prowadzących ten rodzaj działalności oraz 10 banków komercyjnych, które zajmowały się faktoringiem obok statutowej działalności bankowej.

[1] https://krd.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/2019/Toksyczni-multidluznicy
[2] Działalność faktoringowa przedsiębiorstw finansowych w 2018 roku https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/podmioty-gospodarcze-wyniki-finansowe/przedsiebiorstwa-finansowe/dzialalnosc-faktoringowa-przedsiebiorstw-finansowych-w-2018-roku,2,14.html